Polskie planetaria

Na przełomie lata i jesieni 2007 roku mój przyjaciel, Radek Pior, wpadł na pomysł odwiedzenia wszystkich istniejących w Polsce planetariów i zaprosił mnie oraz innych naszych przyjaciół do wspólnego zrealizowania tego projektu. Dumnie ochrzciliśmy go Podbojem Polskich Planetariów.

Do dzisiaj (26 listopada 2011) udało nam się odwiedzić dwadzieścia jeden polskich planetariów, które — według naszej aktualnej wiedzy — istnieją w liczbie trzydziestu dwóch. Są wśród nich tak różne miejsca jak największe planetarium w Chorzowie z potężnym dwutonowym projektorem centralnym, najnowsze planetarium Niebo Kopernika w Warszawie, lekkie planetaria dmuchane zwane również przenośnymi lub mobilnymi (ang. mobile planetarium), które puryści wzdragają się od określania mianem „prawdziwego planetarium” (niesłusznie!), cyfrowe planetarium w Częstochowie czy Kielce z japońską aparaturą Goto. Do ciekawostek zaliczamy też jednodniowe (a właściwie jednonocne) planetarium w Poznaniu — więcej o nim tutaj. Jedno z najnowocześniejszych i dysponujących szerokimi możliwościami projekcyjnymi planetarium w Świdnicy na Dolnym Śląsku jest prowadzone przez autora niniejszej strony.

Niektóre planetaria są znane w całej Polsce, o innych wiedzą nieliczni „wtajemniczeni”. Jedne działają prężnie i przewijają się przez nie tłumy gości, w innych projektor śpi na środku cichej sali, czekając na lepsze czasy. Każde jest wyjątkowe i jedyne w swoim rodzaju dzięki swoistemu genius loci — duchowi miejsca, w którym zostało zainstalowane. Każde z nich ma swoją historię tworzoną przez ludzi w nim pracujących i potrafiących z pasją opowiadać o swoich zamiłowaniach, codziennych radościach i kłopotach, jakich — czasami w nadmiarze — dostarczają im ich miejsca pracy. Warto poznać te miejsca, ich otoczenie i gospodarzy.

Poniższa mapa pokazuje wszystkie znane nam polskie planetaria. Kliknięcie na symbolu planetarium przenosi do tabeli z informacjami o danej placówce. Jeśli w jakimś mieście jest więcej niż jedno planetarium, kliknięcie przenosi do informacji o najstarszym planetarium w mieście, pod którym opisane są młodsze placówki:

Poniżej zebrałem podstawowe informacje o wszystkich polskich planetariach. W uzupełnieniu Radek Pior przygotował interaktywną mapę planetariów w Polsce i krajach ościennych. Wszelkie uwagi na temat zawartości, aktualności i kompletności listy oraz map mile widziane! Jeżeli interesują cię mniej lub bardziej realne plany budowy innych planetariów poza wymienionymi poniżej, zerknij w to miejsce. Nieco więcej o przenośnych planetariach znalazło się tutaj, a kilka artykułów prasowych — w tym miejscu. Jeśli wiesz coś o planetariach, których nie ma na liście, napisz do mnie.

Kolory oznaczające dostępność planetarium dla widzów:

•     planetarium stacjonarne dostępne publicznie
•     planetarium stacjonarne z ograniczonym dostępem (np. szkolne)
•     planetarium przenośne
•     planetarium nieczynne lub z innych powodów nieprowadzące działalności
•     planetarium w budowie
•     planetarium nie odpowiada na próby kontaktu

Inne informacje na temat polskich planetariów:

Interaktywna mapa planetariów w Polsce i krajach ościennych
Planetarium.pl (informacje niekompletne, strona nieaktualizowana od marca 2009 r.)
PTMA Warszawa
Hasło planetarium w Wikipedii
Association des Planétariums de Langue Française (planetaria na świecie — lista polskich placówek)
International Planetarium Society
Planetariums Club
Polskie planetaria odświeżone (reklama)
Tag planetarium w archiwum Gazety Wyborczej

[ Strona główna | Podbój Polskich Planetariów | Planetaria | Astronomia | Podróże | Informacje techniczne | Nowości | Mapa strony | PGP ]

Ostatnia aktualizacja: 23 listopada 2011


© 1999–2018 by Tomasz Lewicki